سگ دست خودرو چیست؟
وقتی فرمان را می‌چرخانید و خودرو به نرمی در پیچ‌ها حرکت می‌کند، پشت این فرآیند یک قطعه کلیدی به نام سگ دست یا بازوی فرمان (Steering Knuckle/Spindle) قرار دارد.
سگ دست، نقطه اتصال مهمی بین سیستم تعلیق، چرخ‌ها و فرمان است و حرکت فرمان را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. به همین دلیل سلامت آن برای کنترل و ایمنی خودرو حیاتی است.
وظایف اصلی سگ دست
سگ دست چند نقش مهم بر عهده دارد که عملکرد هماهنگ سیستم فرمان و تعلیق را تضمین می‌کند:
-
اتصال فرمان به چرخ‌ها: سگ دست بازوی رابطی است که میله‌های فرمان را به چرخ جلو متصل می‌کند.
-
محل نصب بلبرینگ و توپی چرخ: توپی و بلبرینگ چرخ روی سگ دست سوار می‌شوند و امکان چرخش نرم چرخ‌ها را فراهم می‌کنند.
-
کنترل زاویه چرخ‌ها: زاویه مناسب چرخ‌ها در هنگام پیچیدن و بازگشت به حالت مستقیم توسط سگ دست تنظیم می‌شود.
-
انتقال نیرو و تحمل وزن: بخشی از وزن خودرو و نیروهای پیچش و ضربه‌های جاده از طریق سگ دست تحمل می‌شود.
علائم خرابی یا مشکل در سگ دست
سگ دست به دلیل تحمل وزن زیاد و فشارهای مداوم، ممکن است به مرور فرسوده یا آسیب‌دیده شود.
مهم‌ترین نشانه‌های خرابی عبارتند از:
-
لرزش فرمان در سرعت‌های بالا
-
صدای تق‌تق یا کوبش هنگام عبور از دست‌انداز یا چرخاندن فرمان
-
انحراف خودرو به یک سمت در حرکت مستقیم
-
سایش غیرعادی لاستیک‌ها
-
شل شدن بیش از حد فرمان یا سخت شدن ناگهانی آن
مشاهده هر یک از این علائم نیازمند بررسی فوری توسط مکانیک حرفه‌ای است.
دلایل خرابی سگ دست
-
ضربه شدید در تصادف یا برخورد با جدول
-
زنگ‌زدگی یا خوردگی فلز در طول زمان
-
فرسودگی بوش‌ها و اتصالات متصل به سگ دست
-
روانکاری نامناسب یا نشتی گریس از بلبرینگ‌ها
سرویس و تعویض سگ دست
سگ دست معمولاً قطعه‌ای بادوام است و در شرایط عادی نیازی به تعویض مکرر ندارد. اما در صورت خم‌شدگی، شکستگی یا فرسودگی بوش‌ها، تنها راه‌حل، تعویض کامل قطعه است.
نکات مهم هنگام تعویض:
-
استفاده از قطعه اورجینال و مطابق مدل خودرو
-
تنظیم دقیق زاویه چرخ‌ها (میزان فرمان) پس از نصب
-
بررسی سلامت سایر اجزای متصل مثل بلبرینگ، توپی چرخ و میل فرمان
نکات نگهداری برای افزایش عمر سگ دست
-
از رانندگی پرشتاب در جاده‌های پر از دست‌انداز خودداری کنید.
-
تنظیم دوره‌ای فرمان و تعلیق را جدی بگیرید.
-
بلبرینگ و اتصالات فرمان را به‌موقع گریس‌کاری کنید.
-
بعد از هر تصادف یا برخورد شدید، حتماً وضعیت سگ دست را بررسی کنید.
جمع‌بندی
سگ دست خودرو با وجود اینکه کمتر از دیگر قطعات شناخته شده است، یکی از ارکان اصلی سیستم تعلیق و فرمان به شمار می‌آید. سلامت این قطعه تضمین‌کننده فرمان‌پذیری دقیق، پایداری در پیچ‌ها و ایمنی سرنشینان است.
بی‌توجهی به علائم خرابی سگ دست می‌تواند منجر به سایش لاستیک‌ها، لرزش فرمان و حتی خطرات جدی در رانندگی شود.
پس اگر متوجه صدای تق‌تق، لرزش یا انحراف خودرو شدید، بررسی و در صورت لزوم تعویض سگ دست را در اولویت قرار دهید تا رانندگی نرم و ایمن داشته باشید.
